Aktualności
22 października - Światowy Dzień Osób Jąkających się
Czemu służy i w jakim celu został ustanowiony taki dzień?
Dzień ten ustanowiono w 1998 roku na Światowym Kongresie Osób Jąkających się w celu zwrócenia szczególnej uwagi społeczeństwa na problem, z którym codziennie boryka się ponad 60 milionów ludzi na świecie. Wielu z nich każdego dnia mierzy się z brakiem akceptacji co bardzo często prowadzi do ich wycofania, nie rzadko do depresji, a to z kolei zdecydowanie utrudnia terapię. Szacuje się, że jąkanie występuje u 4% osób dorosłych i u 6% dzieci. Problem jąkania częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek (4:1) i zazwyczaj pojawia się miedzy czwartym a ósmym rokiem życia.
Czym jest jąkanie?
Światowa Organizacja Zdrowia WHO definiuje jąkanie jako zaburzenie rytmu i płynności mówienia, które powoduje niezdolność wyartykułowania zamierzonej wypowiedzi w skutek mimowolnego, powtarzającego się przedłużania lub przerywania brzmienia wymawianych dźwięków. Dla większości jąkających się wada ta jest źródłem stałych przykrych przeżyć. Związku z tym jąkanie stanowi również sumę zjawisk emocjonalnych towarzyszących zaburzeniom płynności.
Jąkanie to:
- powtarzanie głosek, sylab wyrazów, fraz;
- „bloki” – niemożność wypowiedzenia głoski lub sylaby;
- mowa niezrozumiała;
- strach przed mówieniem;
- ciągła chęć ukrycia jąkania;
- negatywne myśli o sobie;
- złość, bezsilność, rozgoryczenie;
- poczucie niższej wartości;
- ustawiczne udowadnianie innym, że jest się wartościowym człowiekiem;
- osamotnienie.
Jakie objawy towarzyszą jąkaniu?
Objawy jąkania, które są słyszalne w mowie to: powtórzenia sylab, słów, zwrotów, zdań, przedłużenia dźwięków, trudności z wypowiedzeniem dźwięku (bloki), przerywanie słów (pauzy wewnątrz wyrazów).
Objawy widoczne: tiki (mimowolne skurcze mięśni twarzy), współruchy (dodatkowe ruchy kończyn lub głowy).
Trudne sytuacje dla osoby jąkającej się:
- rozpoczynanie wypowiedzi (nawet jeśli została ona wcześniej przygotowana),
- nagłe „wyrwanie” do odpowiedzi,
- samodzielne czytanie na głos przed grupą,
- wystąpienia publiczne,
- rozmowy przez telefon, mówienie przez domofon,
- robienie zakupów, załatwianie spraw urzędowych,
- konieczność spytania o coś osoby nieznajomej,
- zdawanie ustnych egzaminów, udział w rozmowach kwalifikacyjnych.
Wskazówki dla osób jąkających się:
- Myśl dobrze o sobie i o innych. Bądź życzliwy i ufaj sobie. Nie unikaj słów „trudnych”, trenuj ich wymowę codziennie w różnych sytuacjach.
- Pierwszy rozpoczynaj rozmowę, ćwicz się w mówieniu – w szkole, w pracy, na spotkaniach towarzyskich, itp.
- Codziennie pytaj na ulicy nieznajomych np. o godzinę, drogę.
- Pracuj nad sobą i swoimi myślami. Nie dopuszczaj do siebie myśli negatywnych, zastąp je myślami pozytywnymi: „Jestem wytrwały”; „Radzę sobie w każdej sytuacji”; „Lubię siebie”; „Lubię mówić”.
- Codziennie czytaj głośno i zarazem obserwuj swoje wargi, zęby, język, kontroluj oddech, słuchaj swojego głosu.
- Naucz się odprężać i relaksować. Myśl o jednej, a nie o wielu rzeczach naraz.
- Nie zrzucaj na jąkanie swoich niepowodzeń. Przyczyn trudności doszukuj się raczej w swoim nastawieniu do świata i w tym zakresie spróbuj się zmienić.
- Rozwijaj swoje zainteresowania. Bądź atrakcyjny dla otoczenia w wybranej przez siebie dziedzinie, a przekonasz się, że jąkanie nie jest przeszkodą w nawiązywaniu przyjaźni.
Gdzie szukać pomocy?
- Stowarzyszenie Ostoja
- Fundacja Frogos
- Kluby Osób Jąkających się
- Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne
- Gabinety logopedyczne, psychologiczne
- Media, Internet, literatura.
Iga Jandzio
logopeda Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Łobzie
